Gợi ý mâm cúng đầy tháng bé trai: Cách cúng, Ý nghĩa

Cúng đầy tháng bé trai đơn giản là một nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của ông bà ta và vẫn còn lưu truyền đến ngày nay. Đây là lễ cúng quan trọng đầu đời của trẻ nên cần thực hiện bài bản tâm linh. Tuy nhiên không phải bậc cha mẹ nào cũng nắm vững kiến thức để thực hiện nghi lễ mâm cúng đầy tháng bé trai, thế nên Giaitoan8.com sẽ trợ giúp các cha mẹ qua bài viết này.

I. Mâm cúng đầy tháng bé trai có ý nghĩa gì?

Lễ cúng đầy tháng là một tín ngưỡng tư lâu đời của người Việt, được tổ chức khi bé vừa tròn một tháng tuổi. Theo quan niệm dân gian thì các em bé được sinh ra dưới bàn tay nhào nặn của các bà Mụ (bà Tiên Nương).

Chuẩn bị mâm cúng đầy tháng bé trai

Mâm cúng đầy tháng cho bé trai có ý nghĩa rất quan trọng trong phong tục của người Việt. Khi em bé được sinh ra tròn một tháng sẽ được gia đình và người thân tổ chức lễ cúng mụ để cảm tạ bề trên vì “mẹ tròn con vuông” , sau đó là để trình diện cho họ hàng 2 bên nội ngoại về sự xuất hiện của bé và mong muốn mọi người bảo bọc, yêu thương bé.

Cho nên việc cúng mụ đơn giản cho bé trai không chỉ có ý nghĩa tâm linh, mà cũng là giấu mốc quan trọng trong giai đoạn phát triển của bé.

II. Các bước chuẩn bị lễ cúng mụ cho bé trai

Giaitoan8.com sẽ lần lượt hướng dẫn một cách chi tiết nhất về cách cúng đầy tháng cho bé trai. Bao gồm xác định ngày cúng, lễ vật, cách cúng và bài cúng. Cụ thể:

1. Xác định ngày làm lễ cúng đầy tháng bé trai

Theo cách tính của ông bà ta từ ngày xưa, lễ cúng cho bé trai sẽ được tổ chức theo lịch âm và được tính bằng cách lùi ngày sinh của bé lại 1 ngày.

Ví dụ: Nếu bé trai nhà mình sinh vào ngày 07/03 âm lịch thì ngày làm lễ cúng đầy tháng sẽ là ngày 06/04 âm lịch. Khoảng thời gian hợp lý để tổ chức lễ cúng là trước 12 giờ trưa trong ngày.

Hiện nay cuộc sống ngày càng bận rộn, các bố mẹ thường lấy ngày sinh để tổ chức đầy tháng theo lịch dương và ngày cúng đầy tháng chính là ngày trùng với ngày sinh vào tháng sau.

2. Chuẩn bị bài khấn đầy tháng cho bé trai

Một khâu quan trọng không thể thiếu trong buổi lễ cúng đầy tháng chính là bài văn khấn đầy tháng khi làm lễ, đúng vào giờ hoàng đạo đã được gia đình chọn để tiến hành nghi lễ cho bé trai thì cha mẹ hoặc ông bà sẽ tiến hành đọc văn khấn và làm lễ bắt miếng cho đứa bé.

Các bạn cũng không quá mất thời gian mà tìm kiếm bài cúng chuẩn theo nghi lễ cũng như phong tục truyền thống, khi đã có. Giaitoan8.com biên soạn chuẩn theo nghi lễ truyền thống phong tục của văn hóa Việt Nam.

Khi làm lễ cúng cho bé trai, ngoài việc chuẩn bị mâm cúng gia tiên, mâm cúng thần tài, mâm cúng ông táo, gia chủ còn phải chuẩn bị mâm lễ cúng 12 Mụ bà, 1 bà chúa và 1 mâm lễ cúng 3 Đức ông với ý nghĩa quan trọng.

Mỗi Mụ Bà sẽ có trách nhiệm nặn ra một bộ phận cho đứa trẻ như mắt, mũi, tay, tóc, chân… xấu hay đẹp cũng đều do tay các Bà Mụ nặn ra. Cho nên lễ cúng đầy tháng cho bé đều chung mục đích tạ ơn Bà Mụ và Đức Ông đã đem đứa trẻ tới với gia đình mình, giúp cho đứa bé sinh ra khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn.

Còn có 3 Đức ông: Thánh sư, Tổ sư, Tiên sư với chức năng truyền dạy nghề nghiệp cho bé trong tương lai (không phải 13 đức thầy). Sau đây là danh sách văn khấn 12 Mụ bà sẽ luân phiên lo việc thai sản trong 12 năm cho bé và mỗi bà sẽ đảm nhận một việc trong sinh nở giáo dưỡng:

3. Mâm cúng Mụ bé trai gồm những gì?

Đây là khâu quan trọng nhất và việc chuẩn bị mâm cúng mụ đầy tháng cho bé không phải ai cũng biết, bởi có không ít lễ vật cần được chuẩn bị và mỗi loại có tiêu chuẩn riêng của mình. Mâm cúng đầy tháng bé trai ở mỗi vùng miền sẽ có những sự khác nhau, mâm cúng đầy tháng bé trai miền Trung, Miền Bắc ...

Cúng đầy tháng cho bé trai gồm những gì? Các lễ vật cần đạt tiêu chuẩn gì để lễ cúng đầy tháng diễn ra suôn sẻ, tốt lành cho bé?

- Trái cây tươi (ngũ quả)
- Hoa tươi (Cát tường, đồng tiền)
- Nhang trầm thơm
- Đèn hoặc nến
- Muối hũ, gạo hũ
- Bộ giấy cúng đầy tháng cho bé trai (bộ đồ thế nam)
- Trà, rượu, nước
- Bánh kẹo
- Trầu têm cánh phượng 13 phần
- Chè đậu trắng cúng bé trai 13 phần
- Xôi 13 phần
- Gà luộc (chọn con to đẹp, xếp chéo cánh luộc chín vừa)
- Heo quay (12 miếng nhỏ và 1 miếng lớn)
- Bánh hỏi

III. Cách tiến hành lễ cúng đầy tháng cho bé trai

Khi đã chuẩn bị ngày giờ các lễ vật văn cúng hay mâm cúng thì việc tiếp theo là làm các bước các nghi lễ cúng gồm những các nghi lễ.

1. Sắp xếp và bày trí lễ vật trong mâm cúng đầy tháng bé trai

Trong cách sắp sếp lễ vật mâm cúng đầy tháng bé trai có quy định về việc đặt mâm cúng và bình hoa cúng. Theo quy tắc trên thì mâm quả được đặt ở phía tây còn bình hoa thì được ở phía đông theo nguyên tắc “đông bình tây quả”. Bình hoa và mâm quả nên được sắp xếp đầy đủ và cân đối trên bàn cúng.

Các lễ vật cúng 3 Đức ông được sắp xếp trên 1 cái bàn nhỏ gồm có: 1 con gà luộc chéo cánh, thịt quay, 3 chén cháo, mâm ngũ quả, hoa tươi…Lễ cúng cho 12 bà mụ & 1 bà Chúa được xếp lên trên bàn lớn. Hai bàn này cách nhau một khoảng là 10 phân. Lễ vật trên mâm được sắp xếp sao cho cân đối và hợp lý nhất chứ không quá rập khuôn.

Mâm cúng cho bé trai sẽ dùng chè đậu trắng (một số vùng miền khác nhau thì sẽ có các loại chè khác nhau) và phải dùng giấy độ thế nam.

2. Thực hiện nghi lễ khai hoa trong lễ cúng đầy tháng cho bé

Sau nghi thức cúng đầy tháng cho bé để tổ chức đơn giản sẽ là nghi thức khai hoa còn được gọi là “bắt miếng”. Đứa bé sẽ được đặt ngay trên bàn giữa, chủ lễ rót trà và thắp hương xin phép được bắt miếng. Sau đó chủ lễ của buổi cúng bồng đứa bé bằng một tay, tay kia cầm một nhánh hoa điệp (có thể hoa khác) vừa quơ qua, quơ lại trên miệng đứa bé vừa dạy những lời tốt đẹp như sau:

Thực hiện nghi thức đặt tên cho con trai

Nghi thức đặt tên cho bé trai hay còn gọi là Xin Keo, đây là cách để cha mẹ xin ý kiến ơn trên về cái tên tương lai cho bé nhà mình.

Vị chủ lễ sẽ chuẩn bị 1 chiếc đĩa sâu lòng để xin âm dương và gieo 2 đồng tiền cổ bằng bạc vào đó. Sẽ có 2 kết quả xảy ra, nếu như là 1 đồng sấp và 1 đồng ngửa có nghĩa là cái tên định đặt được bề trên chấp nhận. Trường hợp cả 2 mặt đều sấp hoặc ngửa thì phải làm lại, nhớ tuân thủ quy tắc quá tam ba bận nghĩa là sau 3 lần không được thì chọn cho bé trai cái tên khác.

Vị chủ lễ sau khi khấn xong thì các thành viên trong gia đình, họ hàng, người thân gửi các lời cầu chúc tốt lành, may mắn, lì xì cho bé sau đó ăn uống sum vầy để hoàn thành tiệc đầy tháng trọn vẹn.

IV. Ý nghĩa của lễ vật xôi chè trong mâm cúng đầy tháng bé trai

Trong văn hóa truyền thống của người Việt, thì trên mâm lễ cúng đầy tháng luôn phải có xôi chè. Xôi chè là lễ vật bắt buộc cần có, mang nhiều ý nghĩa mong muốn một tương lai sáng lạng, đầy thành công và bình an, suôn sẻ cho bé sau này. Lễ cúng đầy tháng bé sẽ bao gồm 12 phần xôi chè nhỏ cho 12 vị Tiên Nương và 1 phần xôi chè lớn cho Bà Mụ Thiên Thai.

Lễ đầy tháng bé trai có ý nghĩa rất quan trọng trong phong tục của người Việt. Khi đứa bé được sinh ra tròn một tháng tuổi sẽ được bố mẹ tổ chức mâm lễ cúng đầy tháng để tạ ơn ơn trên đã ban cho “mẹ tròn con vuông” và sau là để trình diện họ hàng nội ngoại về đứa trẻ mới sinh và mong mọi người bao bọc và yêu thương bé.

Đứa bé mới chào đời sẽ rất bỡ ngỡ với thế giới xung quanh nên rất cần bàn tay nâng đỡ của các vị Đại Tiên, Tiên Mụ… và sự ấm áp của người mẹ từ trong bụng cho tới khi ra đời nên việc làm mâm cúng đầy tháng bé trai để giúp bé dần cảm nhận và thích nghi với thế giới bên ngoài chính là điều vô cùng cần thiết.

V. Lễ cúng đầy tháng bé trai cúng chè gì?

Xôi chè đầy tháng bé trai thường là xôi gấc đậu xanh và chè đậu trắng.Trong các buổi lễ đầy tháng cho bé trai đơn giản thường hay sử dụng các loại đậu, đặc biệt là đậu trắng vì ông bà xưa quan niệm “đậu” tượng trưng cho sự thành công, đỗ đạt trong con đường học vấn, tương lai sáng lạng, sự nghiệp rộng mở.

Xôi chè vừa là lễ vật để cảm tạ các bà Mụ và bề trên đã phù hộ cho bé khỏe mạnh, may mắn, đáng yêu, vượt qua giai đoạn đầu khó khăn đồng thời làm món quà cho người thân, hàng xóm và bạn bè.

Trên đây là toàn bộ thông tin về mâm cúng đầy tháng bé trai bao gồm các gợi ý về mâm cúng, ý nghĩa của lễ cúng đầy tháng ...